Хъуысаты Садреттин: Турчы ирӕттӕ нӕ рох кӕнынц сӕ уидӕгтӕ

© Пресс-служба президентаХъуысаты Садреттин
Хъуысаты Садреттин - Sputnik Хуссар Ирыстон
Рафыссын
Хуссар Ирыстоны 25 азы юбилейы цытӕн бӕрӕгбонон мадзӕлтты хайад райсынмӕ цӕуынц алы ӕмӕ алы бӕстӕты минӕвӕрттӕ. Уыдоны ӕхсӕн – Турчы цӕрӕг ирӕтты делегаци Хъуысаты (Кусогльу) Садреттины сӕргълӕудӕй. Уымӕн кӕд йӕ фыдӕлтӕ цалдӕр ӕнусы размӕ алыгъдысты Туркмӕ, уӕддӕр нӕ ферох кодта йӕ уидӕгтӕ, йӕ фыдӕлты ӕгъдӕуттӕ.

Сыгъдӕг ирон ӕвзагыл Хъуысаты Садреттин Sputnik уацхӕссӕгӕн радзырдта Турчы ирон диаспорӕйы архайды тыххӕй.

— Радзур ма нын ирон ӕхсӕнады архайды тыххӕй Турчы зӕххыл. Кӕд сӕвзӕрд диаспорӕ, цы уыд йӕ нысан?

— Турчы цӕрӕг ирон адӕм 26 азы размӕ сарӕзтой ирон культурон-хӕрзаудӕн ӕхсӕнад "Алан", цӕмӕй ма ферох кӕнӕм нӕ культурон бынтӕ ӕмӕ мадӕлон ӕвзаг. Уӕдӕй нырмӕ ӕхсӕнад архайы активонӕй. Турчы тынг бирӕ ирӕттӕ цӕры. Бӕлвырдӕй нӕ зонӕм ныртӕккӕ, цалӕй стӕм, фӕлӕ фӕстаг банымадмӕ гӕсгӕ, Турчы цӕры 15 мин ирон адӕймаджы.

— Диаспорӕйы цур исты националон къордтӕ архайы?

— Ӕнӕмӕнгӕй. Ис нӕм дыууӕ къорды, цы ран нӕ сабитӕ цайдагъ кӕнынц ирон националон кӕфтытыл ӕмӕ мадӕлон ӕвзагыл. Баххуырстам сӕрмагонд ахуыргӕнӕджы, ирон ӕвзаджы дӕсныйы, ӕмӕ нын уый нӕ кӕстӕртӕн амоны ирон ӕвзаг.

Ӕцӕгӕлон бӕстӕйы цӕрын зын у, сымах Турчы ирӕтты никуы бамбардзыстут. Сымах Райгуырӕн зӕххыл цӕрут, алы бон ацы уынгтыл, ацы дуканитӕм, скъолатӕм цӕут. Ирон адӕмы ӕхсӕн цӕрут. Мах та нӕ хӕдзарӕй ӕддӕдӕр куы акъахдзӕф кӕнӕм, уӕд нӕ комкоммӕ сыхаг — туркаг, ӕмкусджытӕ- туркӕгтӕ, уынгты на алфамблай иууылдар — туркӕгтӕ. Уымӕ гӕсгӕ мах ирон ӕвзагыл дзурынмӕ мондаг фӕкӕнӕм. Тынг зынаргъ нын у нӕ фыдӕлты зӕхх. Ӕмӕ нӕ фӕнды, цӕмӕй нӕ кӕстӕртӕ дар ма рох кӕной сӕ уидӕгтӕ.

— Диаспорӕйы уӕнгтӕ ирон националон бӕрӕгбӕттӕ банысан кӕнынц?

— Ӕрвылаз дӕр скӕнӕм стыр бӕрӕгбон, куывд, уырдӕм ӕрӕмбырд вӕййынц Турчы ирӕттӕ иууылдӕр. Вӕййӕм тынг хъӕлдзӕг, фӕхъазӕм, фӕкафӕм ирон кӕфтытӕ.

Банысан кӕнӕм зӕрдылдарӕн бонтӕ дӕр. Зӕгъӕм, сентябры фыццаг бонты мах Турчы сарӕзтам Беслӕны трагедийы амӕттӕгты мысӕн мадзал.
Куыд нӕ бон у, афтӕмӕй архайӕм, цӕмӕй не ‘гъдӕуттӕ ма рох кӕнӕм. Кӕцыдӕртыл дзы фидар ныххӕцыдыстӕм, аннӕты, хъыгагӕн, ферох кодтам.

Ис ахӕм туркаг ӕмбисонд — цӕстӕн дард чи у, уый зӕрдӕйӕн дӕр адард вӕййы. Мах, турчы ирӕттӕ, ацы ӕмбисондыл не ‘ууӕндӕм, уымӕн ӕмӕ кӕд дард стӕм, уӕддӕр нын тынг зынаргъ у нӕ фыдӕлты зӕхх, нӕ Ирыстон. Зӕрдӕйӕ йӕ дзурын, мӕныл дыууӕ бон дӕр афтӕ нӕ ацӕуы, мӕ фыдӕлты бӕстӕ ӕмӕ ам чи цӕры, уыдон куыннӕ ӕрхъуыды кӕнон ӕмӕ ӕрымысон.

— Хуссар Иры фыццаг хатт дӕ, ӕви ма иу уыдтӕ кӕддӕрты дӕ фыдӕлты зӕххыл?

— Хуссар Ирыстонмӕ фыццаг хатт ӕрцыдтӕн дыууӕ азы размӕ, уӕдӕй фӕстӕмӕ мӕ мӕ къах ӕдзух хӕссы ардӕм. Ныр дӕр та мӕ куы фӕхуыдтой ацы бӕрӕгбонмӕ, уӕд мӕ цинӕн кӕрон дӕр нал уыд. Ме ‘мкусджытӕ мӕ куыд фӕзмыдтой, афтӕмӕй дыууӕ къуырийы дӕргъы бон ӕртӕ хатт Ирыстонмӕ цӕуыны кой кодтон, ӕрхъӕцмӕ нал лӕууыдтӕн. Тынг бахъӕлдзӕг дӕн, Ирыстоны зӕххыл мӕ къах кӕй авӕрдзӕн, уый тыххӕй.

— Цы зӕгъы дӕ зӕрдӕ ирон ӕдӕмӕн ацы бӕрӕгбоны?

— Зындзинӕдтӕ уындзыстут, цард афтӕ у. Фӕлӕ иу алыхаттдӕр ӕнхъӕлмӕ кӕсут хуыздӕрмӕ. Ӕз дыууӕ азы размӕ уыдтӕн Цхинвалы, ӕмӕ уӕдӕй абонмӕ горӕт фӕивта, фӕрӕсугъддӕр. Ныр та дыууӕ азы фӕстӕ куы ӕрцӕуон ногӕй, уӕд та ноджы фӕаивдӕр уыдзӕн, ныфс мӕ ис. Сараздзыстут скъолатӕ, фӕндӕгтӕ, сифтонг кӕндзыстут куысты бынӕттӕй.

Ног хабӕртты лентӕ
0